อุปกรณ์ในการทำน้ำหมักมูลไส้เดือน 1. อุปกรณ์ที่จำเป็นในขั้นตอนนี้คือ ระบบอ๊อกซิเจน แบบที่ใช้ในตู้ปลาก็ได้แต่เลือกยี่ห้อที่ทนทานสักหน่อยเพราะเราต้องเปิดติดต่อกันอย่างน้อย 3-4 วัน ในการทำ 2. ถังน้ำขนาดตามที่เราต้องการผลิต ผมใช้ถังพลาสติก ขนาด 57 ลิตร 3. ผ้าตาข่ายใช้มัดปุ๋ยมูลไส้เดือนใส่ไปในถัง 4. มูลไส้เดือนที่เราต้องการขยาย อัตราส่วนในการใช้

สวัสดีครับห่างหายกับบทความไปนานพอสมควร มีเวลาว่างนิดหน่อยเลยกลับมาเขียนเล่าสู่กันฟังครับ คำถามยอดฮิตที่ผมรับสาย หรือ ไม่ก็มาเจอกันที่ฟาร์ม "ไส้เดือนบ้านเราเลี้ยงได้ไหม"  คำตอบคือ  เลี้ยงได้ครับ แต่เขาไม่ให้ปุ๋ย  ขยายพันธุ์ช้า และที่สำคัญหนีเก่งมาก ก่อนที่ผมจะเลี้ยงไส้เดือนด้วยราคาสายพันธุ์ AF  ในช่วงนั้น (2556) ตอนนั้นเอาเรื่องอยู่มากราคาจำหน่ายกัน กิโลกรัมละ 1,000 - 1,500

 เบ็ดดิ้ง (ฺBedding) คือที่อยู่ของไส้เดือนนั่นเอง  ไม่มีเบ็ดดิ้งไหนดีที่สุด แล้วแต่เราเลือกใช้ที่สะดวกเราที่สุดใน  มีทั้งเศษใบไม้หมัก เศษกระดาษลัง เศษกระดาษหนังสือพิมพ์ ฯลฯ  ฟาร์มมูลจันทร์เลือกใช้ ขี้วัวแห้ง  และขี้ควายแห้ง เพราะว่าหาได้แถวบ้าน ง่ายในการใช้งานสะดวกสำหรับเรา วิธีทำขี้วัวแห้งให้เป็น เบ็ดดิ้งไส้เดือน คือการนำไปแช่น้ำ 2-3 วัน

สายพันธุ์ไส้เดือน   ที่ใช้ในการกำจัดขยะและผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือน   ที่นิยมในประเทศไทย สายพันธุ์ที่ 1 ยูดริลัส ยูจีนิแอ (Eudrilus eugeniae) ชื่อสามัญ   African Night Crawler เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมในไทย ตัวใหญ่คัดแยกง่าย ขยายพันธุ์เร็ว  กินเก่ง African

      มูลไส้เดือน สารอาหารในมูลไส้เดือน ก่อนที่จะพูดถึงปริมาณสารอาหารในมูลไส้เดือน เรามาทำความเข้าใจกับธาตุอาหารแต่ละตัวว่ามีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของพืชได้อย่างไรบ้าง และถ้าพืชขาดธาตุอาหารแต่ละชนิด พืชจะมีอาการอย่างไร และจะมีผลต่อการเจริญเติบโตอย่างไร  (ข้อมูลต่อไปนี้มาจากสิ่งพิมพ์เผยแพร่ของ Virginia Tech เกี่ยวกับพืชไฮโดรโปนิค) ไนโตรเจน (Nitrogen)- พืชทั้งต้นจะมีสีเขียวอ่อน ใต้ใบจะมีสีเหลือง

การเลี้ยงไส้เดือน มูลจันทร์ฟาร์ม ภาชนะในการเลี้ยง หาภาชนะที่สะดวกสำหรับเราเช่น กะละมัง, ขอบซีเมนต์, ชั้นพลาสติก ฯลฯ แล้วแต่จะหาได้ในพื้นที่เอาที่เราสะดวก ทำการเจาะรูเพื่อให้ระบายน้ำ อย่าให้น้ำท่วมขังเด็ดขาด ถ้าเป็นขอบซีเมนต์จะใช้วิธีเอียงขอบด้านหนึ่งไว้ และทำท่อระบายน้ำออก  โรงเรือนที่ใช้เลี้ยง ควรอยู่ในที่ร่ม อากาศถ่ายเทได้สะดวก ที่อยู่ไส้เดือน  (Bedding) เบ็ดดิ้งแบบช้า คือปุ๋ยหมักทั่วไปเศษวัชพืช

 วงจรชีวิตของไส้เดือน การผสมพันธุ์ของไส้เดือนดิน ไส้เดือนดินโดยปกติจะผสมพันธุ์กันในช่วงกลางคืนโดย ไส้เดือนดิน สองตัวมาจับคู่กันโดยใช้ด้านท้องแนบกันและสลับหัวสลับหางกัน ช่องสืบพันธุ์เพศผู้ของตัวหนึ่งจะแนบกับ ช่องสเปิร์มมาทีกาของอีกตัวหนึ่ง โดยมีปุ่มสืบพันธุ์กับเมือกบริเวณไคลเทลลัมยึดซึ่งกันและกันเอาไว้ สเปิร์มจากช่องสืบพันธุ์เพศผู้ของตัวหนึ่งจะส่งเข้าไปเก็บในถุงสเปิร์ม การจับคู่จะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง จึงแยกออกจากกัน วงจรชีวิตของไส้เดือน            

ตุ้มตอนกิ่งมะนาว ใส่อะไรบ้าง สำหรับที่ผมทำใช้เองมีส่วนผสมดังนี้ ขุยมะพร้าว ในที่นี้ผมจะเอาไปร่อนในตะกร้าก่อนเพื่อแยกเส้นใยของมะพร้าวออกไปเราจะใช้แค่ขุยมะพร้าวจริง มูลไส้เดือน 1-2 กิโล ต่อ ขุยมะพร้าว 1 กะละมัง น้ำยาเร่งราก 1 ฝา 20-25 วันตัดได้ครับ    คลุกทุกอย่างในกะละมังให้เข้ากันแล้วเติมน้ำแช่ทิ้งไว้ 1

เครื่องร่อนไส้เดือนเริ่มเลี้ยงไส้เดือนแรกๆ เราก็ใช้กะละมัง ตัดก้นแล้วใส่ตะแกรง เพื่อร่อนไส้เดือนยังสนุกดีนะครับ แต่ถ้าเรามีจำนวนไส้เดือนเยอะขึ้น แน่นอนว่ามันเสียเวลาเกือบทั้งวัน ผมก็คิดอยู่นานว่าจะทำยังไงดี จะซื้อแบบที่ขายทั่วไปก็ราคาเอาเรื่องอยู่ 10,000 - 30,000 บาท เลยทีเดียว ผมก็เลยลองทำใช้เองสะ ขอบอกก่อน ว่าผมไม่มีพื้นฐานงานเหล็กเลย อาศัยดูใน YouTube และถามเพื่อนๆ ว่าทำแบบไหน

กุ้งก้ามแดง เป็นสัตว์เศษฐกิจที่น่าสนใจ ทางมูลจันทร์ฟาร์ม ได้ทำการทดลองเลี้ยง ซึ่งได้ผลที่น่าพอใจ คือ โตเร็ว แข็งแรง และทนต่อโรค เลี้ยงง่าย  บริโภคเนื้อได้ เลยอยากแนะนำ เพื่อนๆ ที่สนใจนะครับ สิ่งที่ต้องให้ความสำคัญ คือเรื่องน้ำ น้ำที่ใช้เลี้ยงที่เหมาะสมคือน้ำบ่อ ค่า ph ของน้ำประมาณ